کارن ابری‌نیا که با خبرگزاری ایرنا گفت‌وگو می‌کرد، حتی از استقبال خوب مؤسسان این مراکز آموزش عالی از اجرای این طرح می‌گفت؛ طرحی که قرار بود با هدف کمک به کاهش هزینه‌های مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و افزایش آمار دانشجویان آنان انجام شود.
صدور بی‌رویه مجوز تأسیس و افزایش شمار این مؤسسات از ۸۴ به ۳۵۸ مؤسسه طی دولت‌های نهم و دهم بهانه‌ای برای ادغام این مؤسسات بود. جالب آنکه در همان زمان، برخی از مسئولان وزارت علوم این تصمیم را غیرممکن می‌دانستند.
برای مثال چند ماه پس از اظهارات ابری نیا، مجتبی شریعتی نیاسری معاون آموزشی این وزارتخانه، ادغام مؤسسات غیردولتی و غیرانتفاعی را امکان‌ناپذیر دانسته و گفته بود: در حوزه دانشگاه‌های غیردولتی ادغام به صورت جدی مطرح نیست و اگرهم زمانی این مسئله عنوان شده شاید تنها به صورت یک ایده بوده است. ادغام غیر دولتی‌ها اگر چه ممکن است خیلی خوب باشد ولی امکان‌پذیر نیست.
علی آهون‌منش رئیس اتحادیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی کشور نیز در اظهاراتی مشابه، ادغام این دانشگاه‌ها را بی‌معنا می‌دانست و می‌گفت: هر دانشگاهی مأموریت و مسئولیت جداگانه‌ای دارد و دانشگاه‌های غیرانتفاعی مالک خصوصی دارند؛ ممکن است این دانشگاه‌ها با هم متحد شوند، سرمایه‌شان را یکی کنند یا رشته‌های تحصیلی را مشترک کنند ولی ادغام شدن این دانشگاه‌ها بی‌معناست.
با این‌حال و با وجود اختلاف نظرها، سه سال بعد یعنی در دی ماه ۹۶، فاطمه داداشیان مدیرکل دفتر آموزش عالی مؤسسات غیردولتی وزارت علوم باز هم همان حرف‌های مدیرکل سابق این دفتر را تکرار کرد و از تجمیع این مؤسسات و استقبال آن‌ها گفت.
تا اینکه سرانجام در اواخر سال ۹۷، معاونت آموزشی وزارت علوم با ابلاغ دستورالعمل پیشنهادی ادغام داوطلبانه مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی به بحث در این خصوص پایان داد.
واقعیت آنکه افزایش سخت‌گیری‌های وزارت علوم
در خصوص کیفیت دانشگاه‌های غیردولتی و مشکلات اقتصادی این دانشگاه‌ها، کار را به جایی رسانده بود که به گفته مسئولان این وزارتخانه، تعدادی از دانشگاه‌های غیردولتی به دلیل مشکلات اقتصادی، ظرفیتشان را به صفر رسانده و تعداد دیگری نیز تقاضای انحلال به وزارت علوم داده بودند.
صندلی‌ها خالی است
حالا پس از گذشت این مدت، علی آهون‌منش دبیرکل اتحادیه مؤسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی در گفت‌وگو با ما اظهار می‌کند: تعداد زیادی از صندلی‌های مؤسساتی که در حال حاضر وجود دارند، خالی و نیمی از ظرفیت موجود اضافی است. تقریباً ۸۰ تا ۹۰ دانشگاه دولتی با توجه به نداشتن دانشجو یا باید تعطیل و یا با مؤسسات مادر ادغام شوند که این موضوع در حال انجام است؛ به عنوان نمونه در استان اصفهان دانشگاه شهررضا، دانشگاه گلپایگان، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان با هم ادغام شده‌اند. برخی از واحدهای دانشگاه پیام‌نور نیز در حال تعطیل شدن هستند، همه واحدهای علمی کاربردی دولتی بسته شده‌اند، فنی و حرفه‌ای‌ها دانشجو ندارند.
آهون‌منش با اشاره به اینکه اکنون بسیاری از دانشگاه‌های دولتی به صورت موازی کار می‌کنند و با توجه به اینکه بودجه آن‌ها از طریق دولت تأمین می‌شود برای آن‌ها این موازی‌کاری اهمیتی ندارد، اضافه می‌کند: در برخی مواقع نمایندگان مجلس شورای اسلامی به ادغام و یا تعطیل شدن واحدهای آموزش عالی در حوزه‌های انتخاباتی خود حساسیت دارند و مانع بسته شدن این واحدها می‌شوند.
دولت حمایتی از سرمایه‌های ملت نمی‌کند
وی با اشاره به فرموده رهبر معظم انقلاب مبنی براینکه آموزش عالی را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که سرمایه‌های ملی از بین نروند، می‌گوید: وقتی سرمایه ملت وارد آموزش عالی می‌شود تا دانشگاهی تأسیس شود؛ اگر به تعداد کافی دانشجو وجود نداشته باشد این سرمایه از بین خواهد رفت.
متأسفانه دولت در بخش آموزش عالی هیچ حمایتی از سرمایه‌های ملت نمی‌کند. اگر دولت مانند بخش صنایع، کشاورزی و گردشگری اعلام می‌کرد به سرمایه‌گذاران وام کم‌بهره پرداخت و با ارائه تسهیلات مختلف از آن‌ها حمایت می‌کند شاید سرمایه‌گذاری در این حوزه توجیه داشت اما اکنون که هیچ‌گونه حمایت دولتی از سرمایه‌گذاران این بخش نمی‌شود دلیلی ندارد آموزش عالی مردم را به سرمایه‌گذاری در این بخش ترغیب کند به‌ویژه در شرایطی که دانشگاه‌ها با تعداد زیادی صندلی خالی مواجه‌اند و کشور نیازمند این سرمایه‌گذاری نیست و در واقع ۷۰درصد مؤسسات غیردولتی موجود اضافی هستند. وی با بیان اینکه مردم به اشتباه تصور می‌کنند تأسیس آموزشگاه عالی و یا دانشگاه برای آن‌ها سودآور است، اظهار می‌کند: متأسفانه اکنون هزینه‌ها و درآمد دانشگاه‌های غیردولتی و غیرانتفاعی با هم همخوانی ندارد و سرمایه‌گذاری در این حوزه سودآور نیست، زیرا زمانی که جمعیت جوان کشور کم شده بود دولت‌های نهم و دهم آموزش عالی را بدون توجه به آمایش آموزش عالی به لحاظ کمی گسترش دادند و اکنون با تعداد زیادی صندلی خالی در آموزش عالی مواجه‌ایم.
آهون‌منش در خصوص ضرورت ادغام و یا تعطیلی برخی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نیز اظهار می‌کند: این مهم نیازمند آیین‌نامه است تا اگر چهار یا پنج دانشگاه با هم ادغام شوند وزارت علوم متعهد شود با افزایش رشته‌های دانشگاهی برای آن‌ها دانشجو پذیرش کند، درغیر این صورت وقتی دانشگاه کوچک بزرگ‌تر شود هزینه‌های آن نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد و اگر دانشجو نداشته باشد با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد. بنابراین ضرورت دارد وزارت علوم هم در بخش دولتی و هم در بخش غیردولتی و غیرانتفاعی بر اساس آمایش آموزش عالی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کند تا دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی با مشکل مواجه نشوند.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما